Room at the Top

Πόθος και Φιλοδοξία

1959, UK, 117 min

Ελληνικός Τίτλος: Στον Ανεμοστρόβιλο των Παθών

Σκηνοθεσία: Jack Clayton /Σενάριο: Neil Paterson /Παίζουν: Laurence Harvey, Simone Signoret, Heather Sears, Allan Cuthbertson, Hermione Baddeley, Donald Wolfit, Donald Houston, Ambrosine Phillpotts

Λίγα χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου, ο Joe Lampton (Laurence Harvey), ένας άφραγκος αλλά υπερφιλόδοξος νεαρός, φτάνει σε μια μικρή πόλη του Yorkshire και πιάνει μια κακοπληρωμένη δουλειά σαν ταμίας σε κάποια υπηρεσία του δήμου. Αποφασιμένος να ανεβεί κοινωνικά και μην έχοντας ηθικούς ενδοιασμούς, προσπαθεί να ξελογιάσει τη Susan, την κόρη του αφεντικού του και πάμπλουτη κληρονόμο. Παράλληλα όμως εμπλέκεται σε μια παράνομη παθιασμένη ερωτική σχέση με την Alice Aisgill (Simon Signoret), μια ώριμη Γαλλίδα, παντρεμένη με έναν αυταρχικό σύζυγο, που επίσης την απατά με τη γραμματέα του. Σύντομα θα βρεθεί στο σταυροδρόμι σημαντικών αποφάσεων για το μέλλον του...

Το Room at the Top είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του σημαντικού Άγγλου σκηνοθέτη Jack Clayton, που στη συνέχεια της καριέρας του πέρασε από διάφορα κινηματογραφικά είδη, υπογράφοντας ταινίες όπως οι The Innocents (1961), The Pumpkin Eater (1964), The Great Gatsby (1974). Ταυτόχρονα θεωρείται η πρώτη ταινία για του Αγγλικού Νέου Κύματος (British New Wave), αλλιώς γνωστό ως κίνημα του "Ρεαλισμού του Νεροχύτη της Κουζίνας". Το Kitchen-Sink Realism, ήταν ένα καλλιτεχνικό κίνημα, βασισμένο στον κοινωνικό ρεαλισμό, που άνθισε στην Αγγλία στο τέλος της δεκαετίας του '50 και στις αρχές της δεκαετίας του '60, εξαπλώθηκε στο θέατρο, στη λογοτεχνία και τελικά στον κινηματογράφο και η θεματολογία του επικεντρώθηκε στη ζωή νεαρών -συνήθως απόκληρων- αντρών, μελών της εργατικής τάξης, που ήταν εξοργισμένοι με την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας (Young, Angry Men). 

Το Room at the Top γνώρισε μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία, προτάθηκε για 6 Oscar και τελικά κέρδισε 2, το Oscar Α' Γυναικείου ρόλου για τη Simone Signoret, (που επίσης κέρδισε και το Βραβείο Α' Γυναικείου ρόλου του Φεστιβάλ των Καννών) και το Oscar Διασκευασμένου Σεναρίου για τον Neil Paterson, που μετέφερε με εξαιρετικό τρόπο στην οθόνη το βιβλίο του John Braine.

Ο τίτλος της ταινίας μας κάνει γνωστό από την αρχή, το στόχο ζωής του Joe: ένα δωμάτιο στην top συνοικία της πόλης, μια ζωή μακριά από τη φτώχεια και τη μιζέρια της εργατικής τάξης, ένας γάμος με την πλουσιότερη κοπέλα της πόλης, που θα του προσφέρει την ύψιστη κοινωνική αναγνώριση. Ο Joe ζει στο κοινωνικό περιθώριο. Παρ'ότι στην αρχή της ταινίας τον παρακολουθούμε να υπερασπίζεται την καταγωγή του, γίνεται προφανές ότι αυτή αποτελεί τροχοπέδη για τα σχέδια του. Προσπαθώντας όμως να παρουσιάσει ένα πρόσωπο που θα τον καταξιώσει στο νέο του περιβάλλον, τα αντιφατικά στοιχεία του χαρακτήρα του, βγαίνουν στην επιφάνεια. Είναι ανώριμος, δειλός, γεμάτος κόμπλεξ, συντηρητικός. Όμως, η σαρκική έλξη και στη συνέχεια ο έρωτας του για την Alice, θα τον οδηγήσουν σε μια πορεία συνειδητοποίησης και αυτογνωσίας. 

Η Alice από την άλλη μεριά, ζει κι αυτή στο περιθώριο. Γαλλίδα με ελεύθερο πνεύμα και χωρίς αναστολές, με ένα σύζυγο που την απατά, αναγκάζεται να επιβιώνει στη φυλακή της επαρχιακής αγγλικής πόλης χωρίς ελπίδα διαφυγής. Αυτή την ελπίδα βρίσκει στη σχέση της με το Joe, που αποτελεί γι'αυτήν την τελευταία σανίδα σωτηρίας. Ο έρωτας της γι'αυτόν ξεπερνά την απλή σαρκική έλξη και φτάνει στα σύνορα της ανιδιοτελούς μητρικής αγάπης.

Τέλος, η Susan, ένας ουσιαστικά συμπληρωματικός χαρακτήρας, είναι μια νεαρή πάμπλουτη κοπέλα, που γοητεύεται από το Joe, αφού αυτός δεν μοιάζει σε τίποτα με τους νεαρούς του κύκλου της. Άπειρη και προστατευμένη για χρόνια στην ασφάλεια του μεγαλοαστικού της περίγυρου, του δίνεται με όλη της την ψυχή και γίνεται άθελα της η αφορμή δραματικών εξελίξεων.

Ο Clayton καταφέρνει να ανασυστήσει την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα της μικρής επαρχιακής βιομηχανικής πόλης των έντονων κοινωνικών-ταξικών διαφορών, του φαίνεσθαι, της υποκρισίας και του καθωσπρεπισμού, που φυλακίζει τα όνειρα των κατοίκων της. Χρησιμοποιώντας τη φόρμα ενός μελοδράματος για ένα κλασικό ερωτικό τρίγωνο, σχολιάζει υποδόρια το πολιτικοκοινωνικό σκηνικό, κοιτά κατάματα τα ταμπού και απενοχοποιεί τη σεξουαλική πράξη ως μέσο σαρκικής απόλαυσης, φτιάχνοντας μια πραγματικά τολμηρή ταινία για τα δεδομένα της εποχής, που μάλιστα χαρακτηρίστηκε "ακατάλληλη" από τη βρετανική λογοκρισία. Πάντως η ταινία δεν θα ήταν ποτέ η ίδια χωρίς τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές της. Ο Laurence Harvey αναδίνει ένα ζωώδη μαγνητισμό, ταυτόχρονα με μια συγκαλυμμένη ευαισθησία, που προσδιορίζουν με ακρίβεια το χαρακτήρα του Joe. Το μεγάλο ατού της ταινίας όμως, είναι η σπαρακτική ερμηνεία της Simone Signoret στο ρόλο της Alice, που αιχμαλωτίζει το φακό με τα υγρά της μάτια, που γίνονται ο καθρέφτης κάθε ανθρώπινου συναισθήματος. Ευτυχώς που η Vivien Leigh αρνήθηκε το ρόλο...

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο χρόνος φέρθηκε όπως άξιζε σ'αυτό το αριστουργηματικό μελόδραμα της "παλιάς καλής εποχής", που τολμά να μιλήσει για θέματα ταμπού και διαθέτει κοινωνική ευαισθησία.

9/10