54ο ΦΚΘ: 10 Προτάσεις στα "Τυφλά"

Το 54^ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ανοίγει τις πύλες του την 1^η Νοεμβρίου. Με το βλέμμα στραμμένο προς τους νέους δημιουργούς και τον ανεξάρτητο κινηματογράφο, το φεστιβάλ δείχνει να έχει ξεπεράσει οριστικά τις παιδικές ασθένειες προηγούμενων χρόνων. Για δέκα μέρες το Ολύμπιον και οι εγκαταστάσεις στο λιμάνι θα είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος των κινηματογραφόφιλων. Διεθνές Διαγωνιστικό, Ανοιχτοί Ορίζοντες, Ματιές στα Βαλκάνια, Ελληνικές Ταινίες, αφιερώματα στο νέο αργεντίνικο σινεμά, την Claire Simon και στον Alain Guiraudie, προβολή των τριών υποψήφιων ταινιών για το βραβείο Lux του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νεανική Οθόνη, ταινίες για παιδιά, πάρτι, συναυλίες και ποικιλία εκδηλώσεων συνθέτουν το πρόγραμμα του Φεστιβάλ σε αδρές γραμμές. Ακολουθούν κάποιες ενδεικτικές προτάσεις “στα τυφλά” από τα περισσότερα τμήματα του Φεστιβάλ για μυημένους και μη, ενώ ελπίζω να υπάρχει χρόνος και διάθεση (…) στη συνέχεια, για καθημερινή ενημέρωση για τα δρώμενα. Καλή διασκέδαση…

Only Lovers Left Alive/Μόνο οι Εραστές Μένουν Ζωντανοί (2013) του Jim Jarmusch. Η νέα ταινία του Jim Jarmusch που εντυπωσίασε στο τελευταίο φεστιβάλ των Καννών, θα προβληθεί μετά την τελετή έναρξης (ας ελπίσουμε να είναι μικρής διάρκειας…), παρουσία του σκηνοθέτη. Η ιστορία δυο βαμπίρ που διασχίζουν το χώρο και το χρόνο από την Ταγγέρη ως το Ντιτρόιτ, σε έναν κόσμο που καταρρέει, με μοναδικό όπλο τον αιώνιο έρωτα τους.

1/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 20:30 (Τελετή έναρξης), 2/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 20:00

Nebraska (2013) του Alexander Payne. Ο “Αμερικανός” φίλος του Φεστιβάλ επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη ως πρόεδρος της κριτικής επιτροπής και ταυτόχρονα παρουσιάζει τη νέα του ταινία, ένα συγκινητικό οδοιπορικό ενός ηλικιωμένου που προσπαθεί να φτάσει στη γενέτειρα του Νεμπράσκα, για να εισπράξει ένα τζακ-ποτ που νομίζει ότι έχει κερδίσει. Βραβείο Α’ ανδρικού ρόλου στις Κάννες για τον Bruce Dern.

9/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 21:00 (Τελετή λήξης), 10/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 17:30

The Selfish Giant/Ο Εγωιστής Γίγαντας (2013) της Clio Barnard. Σύμφωνα με τις φήμες που τη συνοδεύουν, η ταινία αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά σκηνοθετικά ντεμπούτα των τελευταίων χρόνων. Ένα σύγχρονο παραμύθι για τη σχέση δύο απόβλητων 13χρονων εφήβων με έναν εγωιστή γίγαντα. Μια από τις 3 ταινίες που θα προβληθούν στο Φεστιβάλ και είναι υποψήφιες για το Βραβείο Lux του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

5/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 23:15

La Vénus à la Fourrure/Η Αφροδίτη με τη Γούνα (2013) του Roman Polanski. Η τελευταία ταινία του εμβληματικού δημιουργού έρχεται κι αυτή από τις Κάννες. Βασισμένη στο ομότιτλο θεατρικό έργο, που με τη σειρά του αποτελεί μεταφορά του βιβλίου του Leopold von Sacher-Masoch που εισήγαγε τον όρο μαζοχισμός, αναφέρεται στην προσπάθεια μιας ηθοποιού, να πείσει το σκηνοθέτη μιας παράστασης ότι είναι κατάλληλη για το ρόλο. Με την Emmanuelle Seigner και τον Mathieu Amalric.

7/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 20:30

Sen Aydinlatirsin Geceyi/Φωτίζεις τη Νύχτα (2013) του Onur Ünlü. Ταινία που εντυπωσίασε στο φετινό φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης, κατακτώντας όλα τα σημαντικά βραβεία. Αρνούμενος κάθε ρεαλισμό στην αφήγηση και ισορροπώντας μεταξύ πραγματικού και φανταστικού, ο σκηνοθέτης διηγείται την ιστορία κάποιων καθημερινών ανθρώπων που ζουν σε μια πόλη με εξαιρετικές ικανότητες…

6/11 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ 20:30, 8/11 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ 20:30

Miss Violence (2013) του Αλέξανδρου Αβρανά. Πολυβραβευμένη στο φετινό φεστιβάλ της Βενετίας (Βραβείο Α’ Ανδρικού Ρόλου, Αργυρό Λιοντάρι Καλύτερης Σκηνοθεσίας), αλλά ταυτόχρονα μια ταινία που δίχασε ήδη κοινό και κριτικούς. Η αυτοκτονία ενός 11χρονου κοριτσιού τη μέρα των γενεθλίων της πυροδοτεί αλυσιδωτές εξελίξεις στο μικρόκοσμο μιας οικογένειας. Ένα ακόμα δείγμα του νέου ρεύματος του Ελληνικού κινηματογράφου.

3/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 20:30, 4/11 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ 22:00

A Nagy Füzet/Το Μεγάλο Τετράδιο (2013) του János Szász. Ο Ούγγρος σκηνοθέτης του εντυπωσιακού Witman fiúk/Τα αδέρφια Βίτμαν (1997) και του Woyzeck (1994) επιστρέφει μετά από πολύχρονη απουσία. Δύο 13χρονα δίδυμα αδέρφια αναγκάζονται να μείνουν στη φάρμα της γιαγιάς τους λίγο πριν από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και προσπαθούν να συμβιβαστούν με τις σκληρές συνθήκες που αντιμετωπίζουν.

6/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 20:30, 7/11 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ 17:15

Gare du Nord (2012) της Claire Simon. Η πιο πρόσφατη ταινία της Γαλλίδας Claire Simon, στην οποία το Φεστιβάλ Κινηματογράφου κάνει ένα μικρό αφιέρωμα. Ισορροπώντας ανάμεσα στη μυθοπλασία και το ντοκιμαντέρ, η Simon περιγράφει τις  ιστορίες τεσσάρων ανθρώπων που διασταυρώνονται στον περίφημο σιδηροδρομικό σταθμό του Παρισιού, ένα σταυροδρόμι από το οποίο όλοι βιάζονται να προσπεράσουν.

8/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 20:15, 9/11 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ 17:15

L’ Inconnu du Lac/Ο Άγνωστος της Λίμνης (2013) του Alain Guiraudie. Στα πλαίσια του αφιερώματος του Φεστιβάλ στον Alain Guiraudie, προβάλλεται η τελευταία του ταινία, που βραβεύτηκε στο τμήμα “Ένα κάποιο βλέμμα” του φεστιβάλ των Καννών. Ο Guiraudie ξεφεύγοντας από τα κλισέ της gay-queer θεματολογίας, κινείται στις ταινίες του ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό με μια ιδιαίτερη ματιά, εδώ υπό τον μανδύα ενός αστυνομικού θρίλερ.

8/11 ΟΛΥΜΠΙΟΝ 23:00, 9/11 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ 22:15

Soshite Chichi ni Naru/Πατέρας και Γιος (2013) του Hirokazu Koreeda. Η νέα ταινία του Ιάπωνα σκηνοθέτη, το έργο του οποίου παρακολουθεί -όχι άδικα- συστηματικά το Φεστιβάλ, αφορά τις συγκλονιστικές αλλαγές που φέρνει στη ζωή ενός πατέρα η αποκάλυψη ότι ο 6χρονος γιος του δεν είναι βιολογικό του παιδί, λόγω ενός λάθους του μαιευτηρίου όπου γεννήθηκε.

2/11 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ 19:45, 4/11 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ 22:15

Φυσικά για τους ριψοκίνδυνους υπάρχουν πάντα και οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος (που υποχρεωτικά είναι πρώτες ή δεύτερες ταινίες των σκηνοθετών τους), ορισμένες από τις οποίες δείχνουν πολύ ενδιαφέρουσες. Ακόμα ας σημειωθεί το αφιέρωμα του τμήματος "Ματιές στα Βαλκάνια" με 17 αντιπροσωπευτικές ταινίες που προβλήθηκαν στη Θεσσαλονίκη την τελευταία 20ετία, καθώς και η προβολή και των δέκα επεισοδίων του αριστουργηματικού Δεκάλογου του Krzysztof Kieslowski.

Για να ενημερωθείτε διεξοδικά για το πρόγραμμα και τις εκδηλώσεις του 54ου Φεστιβάλ, μπορείτε να επισκεφτείτε το επίσημο site του www.filmfestival.gr

Pozitia Copilului

Σιδηρά Κυρία

2013, Romania, 112 min

Ελληνικός Τίτλος: Οικογενειακή Υπόθεση (Child’s Pose)

Σκηνοθεσία: Calin Peter Netzer/Σενάριο: Razvan Radulescu, Calin Peter Netzer/Παίζουν: Luminita Gheorghiu, Bogdan Dumitrache, Natasa Raab, Ilinca Goia, Florin Zamfirescu, Vlad Ivanov

Στους κινηματογράφους από 17/10/2013

Η Κορνέλια μια 60χρονη αρχιτέκτονας και μέλος της μεγαλοαστικής τάξης στο μετά Τσαουσέσκου Βουκουρέστι, αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα με τον 35χρονο μοναχογιό της Μπάρμπου. Συνηθισμένη να επεμβαίνει στη ζωή όλων και ιδιαίτερα του γιου της ως και στην τελευταία λεπτομέρεια, δεν μπορεί να αποδεχθεί ότι ο Μπάρμπου έχει επιλέξει να ζει με τη φίλη του Κάρμεν που έχει ένα παιδί από προηγούμενο γάμο, μακριά απ’ αυτήν. Όταν ο Μπάρμπου σκοτώνει σε τροχαίο ένα 14χρονο αγόρι, γόνο μιας εργατικής οικογένειας, η Κορνέλια βρίσκει την ευκαιρία να πάρει και πάλι την κατάσταση στα χέρια της, προσπαθώντας να γλιτώσει το γιο της από τη φυλακή με κάθε τίμημα…

Βραβευμένη με τη Χρυσή Άρκτο στο τελευταίο Φεστιβάλ του Βερολίνου, η νέα ταινία του Calin Peter Netzer, είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό δείγμα του νέου κύματος του ρουμάνικου σινεμά, με κύριους εκπροσώπους σκηνοθέτες όπως οι Cristian Mungiu, Corneliu Porumboiu, Cristi Puiu, οι ταινίες των οποίων μαζεύουν βραβεία τα τελευταία χρόνια στα διεθνή φεστιβάλ. Η συνταγή φαίνεται απλή αλλά και ταυτόχρονα δύσκολη στην υλοποίηση της: σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, ρεαλιστική αφήγηση στα όρια του ντοκιμαντέρ, κάμερα στο χέρι με κοντινά στους πρωταγωνιστές, καλογραμμένα σενάρια, μια γενιά προικισμένων -κυρίως γυναικών- ηθοποιών και βέβαια πίσω απ’ όλα αυτά, το ανοιχτό τραύμα της εποχής Τσαουσέσκου που στοιχειώνει ακόμα όλη τη χώρα.

Η Κορνέλια είναι μια εγωίστρια δεσποτική γυναίκα. Επιτυχημένη αρχιτέκτονας και οικονομικά ευκατάστατη, ζει μόνη αφού βρίσκεται σε διάσταση με το γιατρό σύζυγο της, ενώ διατηρεί πολλές διασυνδέσεις με τα υψηλά κλιμάκια της άρχουσας τάξης. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελεί τη φυσική συνέχεια του καθεστώτος Τσαουσέσκου, ανήκοντας σε μια γενιά η οποία όπως λέει ο γιος της Μπάρμπου θα έπρεπε να εξαφανιστεί. Οι φίλοι της την αποκαλούν Κοντρόλια, μια και της αρέσει να καθορίζει τις εξελίξεις στις ζωές των άλλων και ιδιαίτερα του μοναχογιού της. Ο Μπάρμπου από την άλλη πλευρά είναι ένα άβουλο πλάσμα που καλύπτει την ανεπάρκεια και την ανευθυνότητα του πίσω από τον ισχυρό χαρακτήρα της μητέρας του. Έχει κάνει κάποια αδέξια βήματα απογαλακτισμού, ζώντας με τη φίλη του παρά την αποδοκιμασία της Κορνέλια, αλλά στο βάθος συνεχίζει να είναι βαθιά εξαρτημένος απ’ αυτήν, βρίσκεται ακόμα στην “εμβρυική στάση” (η ακριβής μετάφραση του ρουμανικού τίτλου, που ως συνήθως δεν έχει καμιά σχέση με την ελληνική απόδοση του)... Με αφορμή το θανατηφόρο δυστύχημα, η Κορνέλια βρίσκει την ευκαιρία να ξαναμπεί δυναμικά στη ζωή του γιού της. Φορώντας τις γούνες και τα κοσμήματα της σαν πανοπλία και με όπλο της τη μητρική “αγάπη”, εισβάλλει σαν σίφουνας στα ανακριτικά γραφεία, δωροδοκεί, κάνει χάρες, διαφθείρει συνειδήσεις και χρησιμοποιεί τις διασυνδέσεις της με προφανή στόχο να αποφύγει ο γιος της τη φυλακή, αλλά κατά βάθος προσπαθώντας να τον εγκλωβίσει για πάντα στη μητρική αγκαλιά, αφού ο Μπάρμπου σοκαρισμένος από τα γεγονότα φαντάζει πια εύκολο θύμα. Όταν τελικά θα αναγκαστεί να επισκεφθεί  τους γονείς του παιδιού, η Κορνέλια υλοποιεί κατά γράμμα το τελευταίο μέρος του σχεδίου: αφήνει στη ντουλάπα τις γούνες και το μακιγιάζ, ντύνεται στα μαύρα και προσπαθεί να χειραγωγήσει τους άτυχους γονείς (πράγμα όχι ιδιαίτερα δύσκολο, αφού πρόκειται για απλούς ανθρώπους χτυπημένους από μια αναπάντεχη συμφορά)… Τo ξέσπασμα και τα δάκρυα της βέβαια είναι γνήσια, αλλά λίγο έχουν να κάνουν με το θάνατο του άτυχου παιδιού και το δράμα της οικογένειας του.

Πέρα απ’ όλα αυτά όμως, ο Netzer σκιαγραφώντας το χαρακτήρα της Κορνέλια και την παθογένεια ενός κλασικού οιδιπόδειου συμπλέγματος, επιχειρεί μια έξω απ’ τα δόντια κριτική στην κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη σύγχρονη Ρουμανία. Η σκιά της εποχής Τσαουσέσκου συνεχίζει να πέφτει βαριά στη χώρα και τους κατοίκους της. Η διαφθορά είναι σε άνθηση, η ηθική διάβρωση έχει φτάσει στα θεμέλια των θεσμών, οι κοινωνικές τάξεις υφίστανται και η απόσταση τους μεγαλώνει συνεχώς. Ακόμα και η ζωή ενός παιδιού είναι αναλώσιμη και ο θάνατος του εμπορεύσιμος. Από την άλλη μεριά, το παλιό και το νέο βρίσκονται σε μια μόνιμη μάχη και η αλλαγή νοοτροπίας είναι μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία με αβέβαιο αποτέλεσμα, όπως φαίνεται και από την τελευταία συνομιλία μάνας και γιου. Η νέα γενιά προσπαθεί να απεγκλωβιστεί από το σφιχταγκάλιασμα της παλιάς, αλλά ακόμα δεν βρίσκει τον τρόπο για να το πετύχει.

Κρατώντας την κάμερα στο χέρι, που κινείται νευρικά από πρόσωπο σε πρόσωπο και βασισμένος σε ένα -χωρίς εκπλήξεις- απλό αλλά αναλυτικό σενάριο, ο Netzer φτιάχνει ένα δυνατό οικογενειακό δράμα αλλά και ένα ρεαλιστικό πορτρέτο της σύγχρονης ρουμανικής κοινωνίας. Ταυτόχρονα αποσπά μια εκπληκτική ερμηνεία από τη Luminita Gheorghiu: με τα βλέμματα της, τις σιωπές, τα σφιγμένα χείλη ως και το τελικό ξέσπασμα της, καταφέρνει να αποτυπώσει τις πιο λεπτές αποχρώσεις του χαρακτήρα της Κορνέλια -που άλλωστε είναι κι αυτή με τη σειρά της μια μεγάλη ηθοποιός. Παρ’ όλα αυτά, η ταινία δεν καταφέρνει κατά τη γνώμη μου να απογειωθεί πέρα από το επίπεδο μιας συμβατικά καλής ταινίας… ο Netzer παρατηρεί τους ήρωες του ντοκιμαντερίστικα, αποστασιοποιημένα, στερώντας μας τη δυνατότητα να εμπλακούμε συναισθηματικά, όπως πρόσφατα έκανε ο Farhadi ας πούμε, παρ’ ότι πρόσωπα και πράγματα μας είναι λίγο πολύ οικεία από την ελληνική κοινωνία…  Η μεγάλη διάρκεια δε, σε συνδυασμό με τους ώρες-ώρες ατελείωτους διαλόγους και το γεγονός ότι από την αρχή το σενάριο ακολουθεί  μια αυστηρά προδιαγεγραμμένη πορεία με προφανή κατάληξη, στερούν από την ταινία μεγάλο μέρος από τη δυναμική της.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Αξιόλογο οικογενειακό δράμα και ταυτόχρονα αιχμηρό πολιτικό σχόλιο των δομών της σύγχρονης κοινωνίας της Ρουμανίας, με όπλο την καταπληκτική πρωταγωνίστρια του, όμως προβλέψιμο στην εξέλιξη και με αυτονόητο "ηθικό δίδαγμα".

6,5/10

Le Passé

Το παρελθόν… φυγείν αδύνατον

2013, France/Italy, 130 min

Ελληνικός Τίτλος: Το Παρελθόν
Σκηνοθεσία: Asghar Farhadi/Σενάριο: Asghar Farhadi/Παίζουν: Bérénice Bejo, Ali Mosaffa, Tahar Rahim, Pauline Burlet, Elyes Aguis, Sabrina Ouazani, Jeanne Jestin, Babak Karimi

Στους κινηματογράφους από 10/10/2013

Ο Αχμάντ (Ali Mosaffa) γυρίζει από το Ιράν στο Παρίσι μετά από τέσσερα χρόνια απουσίας για να επισημοποιήσει το διαζύγιο του με τη Μαρί (Bérénice Bejo). Σταδιακά θα ανακαλύψει ότι αυτή είναι έγκυος και ετοιμάζεται να παντρευτεί για τρίτη φορά το Σαμίρ (Tahar Rahim), η γυναίκα του οποίου βρίσκεται σε κώμα μετά από απόπειρα αυτοκτονίας, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα με τη μεγάλη της κόρη από τον πρώτο της γάμο. Η παρουσία του Αχμάντ θα αποβεί καταλυτική για την πορεία των ζωών όλων αυτών των ανθρώπων αλλά και της δικής του…

Ο πολυβραβευμένος Asghar Farhadi επιστρέφει μετά τη μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία του “A Seperation”/Ένας Χωρισμός (2011) με μια αντίστοιχου ύφους ταινία, η οποία βραβεύτηκε με το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής και με το Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου στο φετινό Φεστιβάλ των Καννών. Ο Farhadi για πρώτη φορά γυρίζει ταινία εκτός Ιράν και συγκεκριμένα στο Παρίσι, αλλά αυτό ελάχιστα δείχνει να τον επηρεάζει -σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους του- αφού διατηρεί αναλλοίωτο το προσωπικό του στιλ και τους βασικούς άξονες της προβληματικής του.

Το Παρελθόν είναι μια ταινία  για την πολυπλοκότητα των  ανθρώπινων σχέσεων, τη δυσκολία της επικοινωνίας και της κατανόησης των αναγκών του καθενός και τα αγιάτρευτα τραύματα που συνεχίζουν να αιμορραγούν, αλλά πρέπει να κλείσουν για να προχωρήσεις παρακάτω... Ο Farhadi είναι ένας σκηνοθέτης που αγαπά βαθιά τους ήρωες του: άνθρωποι της διπλανής πόρτας που ζουν ήσυχες ζωές χωρίς μεγάλες φιλοδοξίες ή υψηλά ιδανικά, συναισθηματικά ευάλωτοι και επιρρεπείς σε λάθη, λόγω της έντονης ανάγκης τους να μη μείνουν μόνοι, να έχουν σημεία αναφοράς - σταθερές που να τους οδηγούν. Και εξ αιτίας αυτής της αγάπης του, τους ξεγυμνώνει μπροστά στο φακό ακόμα και στις πιο ιδιωτικές ή δύσκολες  στιγμές τους. Και μας κάνει να τους αγαπήσουμε και εμείς αυθόρμητα και αληθινά γιατί αποτελούν την προέκταση του εαυτού μας στην οθόνη. Από την πρώτη εξαιρετική σκηνή του αεροδρομίου μέχρι και το συγκλονιστικό φινάλε, ο Farhadi μας κάνει συμμέτοχους στις ζωές των ηρώων του με τρόπο τόσο απόλυτα φυσικό και αβίαστο, που όταν τελειώσει η ταινία αισθανόμαστε ότι αυτά που είδαμε τα έχουμε ζήσει πραγματικά. Με αργό αλλά σταθερό ρυθμό, συνεχώς αυξανόμενη ένταση και βασικό όπλο το λεπτοδουλεμένο όσο και αναλυτικό του σενάριο, συντηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον και πλάθει κάποιους από τους πιο ολοκληρωμένους χαρακτήρες που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στο σινεμά. Μετά απ' όλα αυτά, μπορεί κανείς  να παραβλέψει και την ελαφρά αλλαγή ρότας της ταινίας στο δεύτερο μισό της, όταν δείχνει να φλερτάρει απρόσμενα με τις συμβάσεις ενός ιδιότυπου αστυνομικού θρίλερ και πάλι όμως απόλυτα στοχευμένα προς την τελική λύση.

Οι ήρωες του Farhadi δεν μπορούν να απεμπλακούν από το παρελθόν τους, παρ’ ότι πιστεύουν ότι αυτό θα αποτελέσει τη λύση στα προβλήματα τους. Η Μαρί προσπαθεί να κάνει ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή της, πολεμά να ξεχάσει τον Αχμάντ, βάφει το σπίτι, αποθηκεύει τα πράγματα του στο υπόγειο και υποκρίνεται ότι ξεχνά πώς τρώγεται το ιρανικό φαγητό. Ο Αχμάντ από την άλλη, ενώ απουσιάζει για αρκετά χρόνια χωρίς να δίνει σημεία ζωής, επιστρέφει για να υπογράψει τα χαρτιά του διαζυγίου, ενώ θα μπορούσε να αναθέσει την υπόθεση σε κάποιον δικηγόρο. Μπαίνοντας σαν ξένος σ’ ένα σπίτι που κάποτε ήταν δικό του, γίνεται άθελα του ο καταλύτης των εξελίξεων στις ζωές όλων. Ο Σαμίρ μετά την απόπειρα αυτοκτονίας της γυναίκας του θέλει να παντρευτεί τη Μαρί για να προχωρήσει στη ζωή του, αλλά δεν μπορεί να ξεπεράσει τις ενοχές και τα αναπάντητα ερωτήματα που τον βασανίζουν. Τέλος και η Λουσί, η μεγαλύτερη κόρη της Μαρί από προηγούμενο γάμο, θέλει να διαγράψει τα λάθη του  παρελθόντος καταφεύγοντας σε πράξεις και συμπεριφορές που υποδηλώνουν τη νεαρή ηλικία της. Όλοι αυτοί, αλλά και οι συμπληρωματικοί χαρακτήρες που τους περιβάλλουν, μπλέκονται σε ένα ατελείωτο παιχνίδι αντιπαραθέσεων, αντεγκλήσεων και διαφωνιών -βγάζοντας στην επιφάνεια ακόμα και τις πιο άσχημες πτυχές του χαρακτήρα τους- προσπαθώντας να ξεφύγουν από την απομόνωση και την εσωστρέφεια, ξεχνώντας όμως ότι η επικοινωνία μεταξύ δυο ανθρώπων είναι πιο εύκολη όταν βασίζεται σε κοινά βιώματα, σημεία αναφοράς από το παρελθόν. Και μόνο όταν ο καθένας με τον τρόπο του το συνειδητοποιήσει αυτό, με αφορμή την παρουσία ενός "ξένου" στη ζωή τους, θα μπορέσουν να δουν το μέλλον με αισιοδοξία. 

Οι ηθοποιοί του φιλμ απόλυτα εναρμονισμένοι στις επιταγές του σκηνοθέτη, σαν μουσικά όργανα μιας εξαιρετικής ορχήστρας, ανταποκρίνονται πλήρως στις προσδοκίες του. Εξαιρετική η Bérénice Bejo σε ένα δύσκολο ρόλο, ενώ αποκάλυψη ο μικρός Elyes Aguis. Ίσως μικρή παραφωνία ο Tahar Rahim του Προφήτη, που εμφανίζεται αρκετά μονοδιάστατος και βαρύς σε σχέση με τις δυνατότητες του.

Για να ωριμάσεις πραγματικά και να προχωρήσεις παρακάτω, οφείλεις πρώτα απ’ όλα να αγαπήσεις και να αποδεχθείς το παρελθόν σου, μας δηλώνει ο Farhadi. Δυο άνθρωποι όσο και αν αγαπήθηκαν, όσο και αν μισήθηκαν, δεν μπορούν ποτέ να διαγράψουν την κοινή τους ζωή. Αυτή θα παραμένει  πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού, σαν μια κουκκίδα στο χάρτη των σχέσεων μιας ζωής, σαν την οικεία μυρωδιά ενός αρώματος που μπορεί να σε ξυπνήσει από το λήθαργο και να σε κάνει πάλι να αρχίσεις να αισθάνεσαι…

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Βαθιά ανθρώπινο, αληθινό αλλά και συγκλονιστικό στην απλότητα του, με εξαιρετικό σενάριο και ολοκληρωμένους χαρακτήρες, το Παρελθόν είναι πραγματικά μια εξαιρετική ταινία που θυμόμαστε για πολύ καιρό.

8/10

Prisoners

Ο σκοπός (δεν) αγιάζει τα μέσα

2013, USA, 153 min

Ελληνικός Τίτλος: Prisoners

Σκηνοθεσία: Denis Villeneuve/Σενάριο: Aaron Guzikowski /Παίζουν: Hugh Jackman, Jake Gyllenhaal, Paul Dano, Terrence Howard, Maria Bello, Viola Davis, Melissa Leo

Στους κινηματογράφους από 10/10/2013

Σ’ ένα προάστιο της Φιλαδέλφεια, ο Κέλερ (Hugh Jackman) και ο Φράνκλιν (Terrence Howard) γιορτάζουν μαζί με τις οικογένειες τους την Ημέρα των Ευχαριστιών. Μετά το φαγητό, προς το τέλος της μέρας ο Κέλερ ανακαλύπτει ότι τα δυο μικρότερα κορίτσια των δυο οικογενειών έχουν εξαφανιστεί. Ο προφανής ύποπτος για την απαγωγή είναι ο Άλεξ (Paul Dano) ένας νεαρός που μένει με τη θεία του (Melissa Leo) και το τροχόσπιτο του βρισκόταν για αρκετή ώρα έξω από το σπίτι. Μετά από σύντομη έρευνα, ο ντετέκτιβ Λόκι (Jake Gyllenhaal) συλλαμβάνει τον Άλεξ, αλλά στην ανάκριση καταλαβαίνει ότι έχει IQ μικρού παιδιού και τον αφήνει ελεύθερο. Ο Κέλερ όμως δε συμφωνεί με την άποψη του Λόκι και αποφασίζει να πάρει το νόμο στα χέρια του με απρόβλεπτες συνέπειες…

Η νέα ταινία του γαλλοκαναδού Denis Villeneuve είναι η πρώτη που γυρίζει ο σκηνοθέτης στο Χόλιγουντ, εξαργυρώνοντας την τεράστια καλλιτεχνική επιτυχία των προηγούμενων ταινιών του, του “Polytecnique”(2009) και κυρίως του “Incendies”/Μέσα στις Φλόγες (2010) που έφτασε να διεκδικεί το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Villeneuve  ολοκληρώνει με το Prisoners μια τριλογία - σπουδή  πάνω στη βία και την επίδραση της στο μέσο άνθρωπο. Και αν στο Polytecnique μιλά για την τυφλή βία που οδήγησε στη σφαγή 14 γυναικών σε ένα πανεπιστήμιο του Καναδά και στο Incendies για τη βία που εκπορεύεται από το  θρησκευτικό φανατισμό και διαλύει ακόμα και τους οικογενειακούς θεσμούς , στο Prisoners η βία ξεπηδά σαν εσωτερική παρόρμηση από έναν  κατά τ’ άλλα φιλήσυχο (;) οικογενειάρχη όταν απάγεται το παιδί του.

Ο Villeneuve είναι φανερό ότι ξέρει καλά τον τρόπο να διηγηθεί μια ιστορία. Με αργό αλλά σταθερό πάντα ρυθμό και στα 153 λεπτά της ταινίας, ένα ελλειπτικό στιλ αφήγησης που αυξάνει προοδευτικά το σασπένς και με τη βοήθεια της υπέροχης φωτογραφίας του Roger Deakins που αποτυπώνει μουντές, υγρές εικόνες από ένα αμερικανικό προάστιο , χτίζει μια ζοφερή όσο και αποπνικτική ατμόσφαιρα που αντανακλά στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του, βαδίζοντας στα βήματα του Κλίντ Ίστγουντ στο Μυστικό Ποτάμι και του Ντέιβιντ Φίντσερ στο Zodiac. Κάτω από το μανδύα ενός καλοκουρδισμένου αστυνομικού θρίλερ, ο σκηνοθέτης προσπαθεί να αναδείξει τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που προκαλεί στα μέλη των δυο οικογενειών η απαγωγή των δυο παιδιών, αλλά ταυτόχρονα να σχολιάσει μεγαλύτερης εμβέλειας  ζητήματα, όπως τον εσωτερικό φασισμό που είναι κρυμμένος σε μια σκοτεινή γωνιά του καθενός(;) μας και κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να βγει στην επιφάνεια οδηγώντας μας σε πράξεις πρωτοφανούς αγριότητας, τη λεπτή γραμμή που διαχωρίζει το καλό από το κακό, την πίστη και την εκδίκηση, την αυτοδικία και τα ηθικά διλήμματα που εγείρει. Έχει κανείς τελικά το δικαίωμα, εν ονόματι ακόμα και της αγάπης για το παιδί του, να προβεί σε ακατονόμαστες πράξεις που υποβιβάζουν το ανθρώπινο είδος; Ο Villeneuve προσπαθεί να απαντήσει σ’ αυτά τα ερωτήματα μέσα από την αντιπαράθεση των δυο βασικών χαρακτήρων. Εδώ όμως είναι που χάνει το παιχνίδι, αφού το σενάριο του Aaron Guzikowski δεν καταφέρνει να συμβαδίσει με τη σκηνοθετική του δεξιοτεχνία. Πέραν των παρατραβηγμένων “αστυνομικών” ανατροπών που συγχωρούνται ίσως στο βωμό του σασπένς και της ίντριγκας και της -κατά την ταπεινή μου γνώμη- εντελώς εξωφρενικής τελικής λύσης, ο Guzikowski δεν υποστηρίζει επαρκώς τους χαρακτήρες του, που επιδίδονται σε μια σειρά ακατανόητων πράξεων χωρίς να εξελίσσονται και να ωριμάζουν καθόλου ως το τέλος.

Ο Κέλερ είναι ένας θρησκευόμενος επαρχιώτης Αμερικανός που το υπόγειο του σπιτιού του είναι γεμάτο από προμήθειες, γιατί πάντα -όπως λέει στο γιο του στην αρχή της ταινίας- θέλει να είναι έτοιμος για όλα… Βαθιά συντηρητικός (προφανώς παλαιάς κοπής ρεπουμπλικάνος), είναι ο άνθρωπος που φαντάζεσαι ότι θα πυροβολούσε εν ψυχρώ κάποιον που θα θεωρούσε ύποπτο…  Η απαγωγή της κόρης του διαταράσσει τις ισορροπίες του και τον οδηγεί σε πράξεις που υποτίθεται ότι καταδικάζει , με σκοπό τη σωτηρία της. Ο σκοπός όμως δεν αγιάζει πάντα τα μέσα: η απόσταση από μια “φυσιολογική” αντίδραση έξω από τα όρια ενός ανθρώπου που κινδυνεύει η οικογένεια του, μέχρι τα σχεδόν σαδιστικά βασανιστήρια στα οποία ο Κέλερ υποβάλλει τον πιθανό ένοχο είναι τεράστια. Επί πλέον κανείς δεν καταλαβαίνει αν τα κίνητρα του σχετίζονται μόνο με τη σωτηρία του παιδιού του, ή και με τις ενοχές που νιώθει γιατί δεν ήταν τελικά όσο …έτοιμος πίστευε. Και το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι η στάση του δείχνει να δικαιώνεται στο τέλος της ταινίας, προς τέρψιν του συντηρητικού μέσου Αμερικανού θεατή, που στο πρόσωπο του Hugh Jackman βλέπει το Wolverine. Σ’ αυτό βέβαια συμβάλλει και ο ίδιος ο ηθοποιός που με την ερμηνεία του, υπερβολική όσο δεν πάει σε κάποιες στιγμές αλλά και ξύλινη σε κάποιες άλλες, αδυνατεί να αποδώσει πειστικά τις λεπτές αποχρώσεις του χαρακτήρα που υποδύεται.  Από την άλλη μεριά ο χαρακτήρας του Λόκι που θεωρητικά αποτελεί το ηθικό αντίβαρο στην παράνοια του Κέλερ, δεν αναλύεται επαρκώς, παρά τη συγκλονιστική πραγματικά ερμηνεία του Jake Gyllenhaal, που ακόμα και μόνο μ’ ένα μορφασμό κατορθώνει να μας δώσει περισσότερες πληροφορίες για τον ήρωα απ’ ότι το σενάριο... Ο Λόκι είναι ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων με ανεπτυγμένο το αίσθημα του δικαίου και πιθανόν κουβαλά ένα τραυματικό παρελθόν, όπως υποδηλώνει το τικ στα βλέφαρα του, τα θρησκευτικά τατουάζ που έχει στο σώμα του και η εμμονή του στην ανακάλυψη της αλήθειας. Τα βαθύτερα κίνητρα του όμως παραμένουν αδιευκρίνιστα, αφού λειτουργεί περισσότερο ως αναγκαίο όχημα για την εξέλιξη της πλοκής (ο αστυνομικός που ερευνά την απαγωγή), παρά ως αντίπαλο δέος του Κέλερ. Πέρα από τους δυο πρωταγωνιστές, οι συμπληρωματικοί χαρακτήρες μένουν κι αυτοί αδικαίωτοι και χωρίς ουσιαστικό λόγο ύπαρξης. Η γυναίκα του Κέλερ (Maria Bello) παραμένει σε όλη την ταινία σε νιρβάνα από τα ηρεμιστικά και οι γονείς του δεύτερου παιδιού (Terrence Howard/Viola Davis) που παρεμπιπτόντως είναι μαύροι (τυχαίο; δε νομίζω…), ενώ θα περίμενε κανείς να ενσαρκώσουν τη φωνή της λογικής, επιλέγουν αντίθετα μια στάση προκλητικής ανοχής στα δρώμενα που μας αφήνει άναυδους. Ο Paul Dano τέλος, δίνει για ακόμα μια φορά δείγματα του μεγάλου ταλέντου του στο ρόλο του Άλεξ, του καθυστερημένου νεαρού ύποπτου, παρ’ ότι κανείς δε δείχνει να του δίνει την απαιτούμενη σημασία.

Όταν τα σφυρίγματα της σφυρίχτρας της μικρής Άννα σημαίνουν το τέλος του φιλμ, ένα ερώτημα συνεχίζει να μας απασχολεί. Ποιοι είναι τελικά οι πραγματικοί φυλακισμένοι του τίτλου; Τα δυο κοριτσάκια που έπεσαν θύμα απαγωγής; ο  καθυστερημένος νεαρός ύποπτος; ο Κέλερ και ο Λόκι εγκλωβισμένοι μέσα στις εμμονές τους; Ή μήπως ο ίδιος ο Denis Villeneuve, που με αντάλλαγμα το εισιτήριο για το Χόλιγουντ δείχνει να ασπάζεται (ή τουλάχιστον να ανέχεται) τη λογική του παραλόγου που επικρατεί στις επαρχιακές κοινωνίες της Αμερικής (και δυστυχώς όχι μόνο εκεί…) ; Κάθε σπίτι και ένα φρούριο, κάθε οικογενειάρχης και ένας εν δυνάμει δολοφόνος… Η απάντηση στο ερώτημα είναι σίγουρα δύσκολη, αλλά στην εποχή της Χρυσής Αυγής και των κοινωνικών αποκλεισμών καθίσταται επιτακτική… Εσείς τι θα κάνατε για σώσετε την οικογένεια σας;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρ’ όλες τις σεναριακές του ατασθαλίες, δεξιοτεχνικά σκηνοθετημένο κατ’ επίφαση αστυνομικό θρίλερ, αλλά ιδεολογικά ασταθές και επικίνδυνο, αφού δείχνει να δικαιώνει τελικά αντιδραστικές πρακτικές.

5/10

Ταξίδια με Τρένα

Σε μια απομονωμένη γωνιά στο καφέ του σιδηροδρομικού σταθμού, δυο εραστές αποχαιρετίζονται… το τρένο φεύγει σύντομα και πρέπει να βιαστούν… ένα τελευταίο φιλί και αποχωρίζονται- για λίγο ή για πάντα; Στην αποβάθρα ο κόσμος είναι πολύς. Το τρένο αρχίζει να κινείται στις ράγες. Φωνές, κλάματα, υψωμένα χέρια… Κάποιοι επιβάτες κρεμασμένοι από τα παράθυρα βλέπουν την αποβάθρα σιγά σιγά να απομακρύνεται. Στα κουπέ της πρώτης θέσης οι πρώτες αταίριαστες παρέες σχηματίζονται… μια νεαρή κοπέλα πίνει τσάι με μια γηραιά κυρία. Αργότερα η κοπέλα συνειδητοποιεί ότι η κυρία έχει εξαφανιστεί και ότι κανένας άλλος στο τρένο δεν έχει προσέξει την απουσία της… Δυο άγνωστοι μεταξύ τους νεαροί συζητούν σε έντονο ύφος. Ο ένας από τους δυο κάνει στον άλλον μια περίεργη πρόταση. Νομίζει ότι έχει σχεδιάσει το τέλειο έγκλημα: να ξεφορτωθεί το δεσποτικό πατέρα του βάζοντας έναν άγνωστο να τον σκοτώσει, ενώ για αντάλλαγμα αυτός θα σκοτώσει τη γυναίκα του αγνώστου… Ταυτόχρονα στη δεύτερη θέση, ένας θανατοποινίτης  με χειροπέδες ψάχνει τρόπο για να απαλλαγεί από τον αστυνομικό που τον συνοδεύει. Λίγο πιο κει ένας φουκαράς ανακαλύπτει ότι το πορτοφόλι του έχει κάνει φτερά, ενώ ακούει τη φωνή του ελεγκτή να πλησιάζει. Στο εστιατόριο του τρένου ένα αγόρι και ένα κορίτσι συζητούν περί ανέμων και υδάτων. Βρέθηκαν εκεί τυχαία από την αρχή του ταξιδιού και σιγά σιγά συνειδητοποιούν ότι αρχίζουν να ερωτεύονται… Η νύχτα πέφτει σιγά σιγά και ο καιρός χειροτερεύει, καθώς το τρένο περνά από μια βραχώδη χιονισμένη περιοχή. Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα σ’ ένα στενό πέρασμα, μερικοί άντρες περιμένουν με αγωνία να περάσει το τρένο. Βρίσκονται στο σημείο όπου το τρένο κόβει ταχύτητα και σκοπεύουν να του επιτεθούν για να το ληστέψουν. Όμως το τρένο ξαφνικά σταματά απότομα, ενώ μια διαπεραστική κραυγή ακούγεται μέσα στην νύχτα. Ένας άντρας βρίσκεται νεκρός στην καμπίνα του…

Το τρένο ανέκαθεν υπήρξε το πιο “κινηματογραφικό” μεταφορικό μέσο. Είτε σαν μια απλή αναφορά στον τίτλο μιας ταινίας κυριολεκτική ή μεταφορική, είτε με κάποιες σκηνές κλειδιά για την εξέλιξη της ταινίας να εξελίσσονται πάνω σ’ ένα τρένο, είτε ακόμα και σαν “πρωταγωνιστής” της ταινίας που στοιχειώνει τα όνειρα και τις προσδοκίες των ηρώων. Από το “L'arrivée d'un train à La Ciotat”/Άφιξη Τρένου στο Σταθμό (1896) των αδερφών Lumière, για το οποίο ο αστικός μύθος λέει ότι τρομοκράτησε τους θεατές με τη ζωντάνια της κινούμενης εικόνας και το  “The Great Train Robbery”/Η Μεγάλη Ληστεία του Τρένου (1903) του Edwin S.Porter, ένα από τα πρώτα γουέστερν της ιστορίας, μέχρι τις υπερπαραγωγές της σύγχρονης εποχής, το τρένο είναι παρόν σε δεκάδες ταινίες από μια ποικιλία κινηματογραφικών ειδών. Μεγάλοι έρωτες και  δακρύβρεχτοι αποχαιρετισμοί, εγκλήματα πάθους ή εκδίκησης, ριψοκίνδυνες ληστείες και μνημειώδεις σκηνές καταστροφής, αποδράσεις προς το άγνωστο αληθινές ή ουτοπικές κυλούν πάνω στις ράγες στιγματίζοντας την κινηματογραφική μας μνήμη.

Ακολουθεί μια χρονολογική παρουσίαση 20 αντιπροσωπευτικών ταινιών από διάφορα είδη, στις οποίες το τρένο με τον ένα ή άλλο τρόπο συμμετέχει ενεργά στην πλοκή. Η διαδικασία της επιλογής υπήρξε πολύ δύσκολη, λόγω του μεγάλου αριθμού των σχετικών ταινιών, οπότε επισημάνσεις και υπενθυμίσεις είναι όπως πάντα ευπρόσδεκτες.

The General (1926)

Ο Στρατηγός

Για πολλούς η καλύτερη ταινία του Buster Keaton και μια από τις πιο διάσημες ταινίες του βωβού κινηματογράφου, ο Στρατηγός δεν είναι τίποτε άλλο από το όνομα του τραίνου που ανήκει στο μηχανοδηγό-πρωταγωνιστή. Όταν κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου πολέμου, κάποιοι κατάσκοποι κλέβουν το τρένο μαζί με την αρραβωνιαστικιά του, αποφασίζει να τους κυνηγήσει για να σώσει τις δυο μεγάλες του αγάπες… Βασισμένο σε ένα πραγματικό περιστατικό που συνέβη στον Αμερικανικό Εμφύλιο, η ταινία παρότι σήμερα θεωρείται κλασική, ήταν μια τεράστια καλλιτεχνική και εμπορική αποτυχία στην εποχή της -αν σκεφτεί κανείς ότι οι πρωταγωνιστές ανήκαν στο στρατόπεδο των Νοτίων βρίσκει μια πιθανή αιτία- και στέρησε από το Buster Keaton την οικονομική ανεξαρτησία στα επόμενα σχέδια του.

                                                              

Shanghai Express (1932)

Το Εξπρές της Σαγκάης

Σε ένα τρένο που κατευθύνεται από το Πεκίνο προς τη Σαγκάη, ταξιδεύει μαζί με διάφορους Ευρωπαίους και ντόπιους επιβάτες η περιβόητη Σαγκάη-Λίλι, μια πόρνη πολυτελείας με σκοτεινό παρελθόν. Η παρουσία της στο τρένο δείχνει να απασχολεί τους επιβάτες περισσότερο από τον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται ανελέητος. Η Σαγκάη-Λίλι συναντά στο τρένο το Ντόναλντ, έναν παλιό της έρωτα και η σχέση τους αναθερμαίνεται. Όταν όμως οι αντάρτες σταματούν το τρένο και κρατούν το Ντόναλντ για όμηρο, αυτή πρέπει να πάρει μια πολύ δύσκολη απόφαση… Εμπνευσμένη  από πραγματικό περιστατικό, μια ακόμα συνεργασία του Josef von Sternberg με τη μούσα του Marlene Dietrich. Δράμα, έρωτας, πίστη, ηθικά διλήμματα, εξωτικό background, εξαιρετικά σκηνικά και υπέροχη ασπρόμαυρη chiaroscuro φωτογραφία που βραβεύτηκε με Όσκαρ, αλλά πάνω απ’ όλα η απίστευτη ακτινοβολία της Dietrich συντήρησαν το μύθο της ταινίας ως τις μέρες μας.

The Lady Vanishes (1938)

Η Κυρία Εξαφανίζεται

Όταν το τρένο με το οποίο γυρίζει στο Λονδίνο ακινητοποιείται λόγω μιας χιονοστιβάδας κάπου στην Κεντρική Ευρώπη, η Άιρις, μια πλούσια νεαρή κοπέλα που γυρίζει από διακοπές αναπτύσσει μια φιλική σχέση με μια μεσόκοπη αγγλίδα δασκάλα. Όταν το τρένο αναχωρεί εκ νέου, η Άιρις ανακαλύπτει ότι η γηραιά κυρία δε βρίσκεται στο τρένο… και προς μεγάλη της έκπληξη κανείς δε φαίνεται να πρόσεξε την απουσία της … Ο Alfred Hitchcock στο τέλος της βρετανικής περιόδου του, στήνει αριστοτεχνικά το σκηνικό του σασπένς, εμπλουτισμένο με βρετανικό φλέγμα και χιούμορ και δημιουργεί μια ταινία - προάγγελο των αριστουργημάτων που έρχονται. Η αγάπη του μετρ για τα τρένα θα φανεί και στο μέλλον (Στη Σκιά μιας Υποψίας, Ο Άγνωστος του Εξπρές, Στη Σκιά των 4 Γιγάντων), αλλά το συγκεκριμένο φιλμ προτιμήθηκε για τη λίστα, αφού το τρένο αναδεικνύεται σε βασικό πρωταγωνιστή του.

La Bête Humaine (1938)

Το Ανθρώπινο Κτήνος

Ο Jean Gabin σε έναν από τους καλύτερους ρόλους της καριέρας του, υποδύεται εδώ έναν αλκοολικό μηχανοδηγό και μοναδικό μάρτυρα σε φόνο που διέπραξε ένας συνάδελφος του. Δεν αποκαλύπτει την αλήθεια όμως, αφού είναι ερωτευμένος με τη γυναίκα του συναδέλφου του, η οποία καταφέρνει να τον πείσει να δολοφονήσει τον άντρα της… Ελεύθερη διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Émile Zola, το θαυμάσιο φιλμ του Jean Renoir προκάλεσε σάλο στην εποχή του με το τολμηρό θέμα του. Σκοτεινό και βαθιά πεσιμιστικό, θεωρήθηκε πρόδρομος του φιλμ-νουάρ αλλά και απόγονος  της αρχαίας τραγωδίας, αφού ο κεντρικός ήρωας θα μπορούσε άνετα να προέρχεται από την οικογένεια των Ατρειδών. Σε κάποια κριτική  αναφέρεται ότι “η ταινία διαδραματίζεται μερικώς πάνω σ’ ένα τρένο, το οποίο όμως μπορεί να θεωρηθεί βασικός πρωταγωνιστής της”. Το 1954 ο Fritz Lang γύρισε την αμερικανική βερσιόν της ταινίας με τίτλο “Human Desire”, με το Glenn Ford και τη Gloria Grahame.

Brief Encounter (1945)

Σύντομη Συνάντηση

Σε σκηνοθεσία David Lean και βασισμένη σε ένα θεατρικό έργο του Noel Coward, μια ταινία - ευαγγέλιο για τους αμετανόητα ρομαντικούς που βρίσκεται στη 2^η θέση στην κατάταξη του BFI στη λίστα με τις καλύτερες βρετανικές ταινίες όλων των εποχών, ενώ ακόμα και σήμερα 70 χρόνια μετά, φαντάζει γνήσια και αφοπλιστικά ειλικρινής. O Άλεκ-Trevor Howard, ιδεαλιστής γιατρός και η Λώρα-Celia Johnson, κουρασμένη από τη ρουτίνα σπιτονοικοκυρά, συναντιούνται τυχαία στο καφέ του σιδηροδρομικού σταθμού και παρ’ ότι παντρεμένοι, συνεχίζουν να συναντιούνται εκεί κάθε βδομάδα, να συζητούν, να ονειρεύονται και να ερωτεύονται, πάντα περιμένοντας το τρένο και το προδιαγεγραμμένο τέλος… Το τρένο είναι αυτό που φιλτράρει και διογκώνει τα συναισθήματα τους, την προσμονή, την ελπίδα, τις ενοχές, το τρένο αποτελεί τη νέμεση τους, το τρένο τελικά είναι αυτό που δεν επιτρέπει στον Άλεκ να αποχαιρετήσει τη Λώρα με κάτι περισσότερο από ένα ελαφρύ άγγιγμα στον ώμο…

La Bataille du Rail (1946)

Η Μάχη των Σιδηροδρόμων

Ταινία που περιγράφει το χρονικό της αντίστασης των Γάλλων σιδηροδρομικών εναντίον των Γερμανών κατά τη διάρκεια της κατοχής της Γαλλίας στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και ειδικότερα τις προσπάθειες τους να σαμποτάρουν τα τρένα ανεφοδιασμού των στρατευμάτων του εχθρού. Θεωρήθηκε από πολλούς μελετητές η μοναδική μεγάλη γαλλική αντιστασιακή ταινία. Ο Rene Clement πριν γυρίσει τα μεγάλα του αριστουργήματα, φωτίζει μια άγνωστη πλευρά της γαλλικής αντίστασης, αφού πίστευε ότι ήταν εξόχως σημαντική για την τελική νίκη των συμμάχων. Η ταινία ισορροπεί μεταξύ της μυθοπλασίας και του ντοκιμαντέρ, αφού συχνά παρεμβάλλονται διηγήσεις παλιών αντιστασιακών, οι ηθοποιοί που χρησιμοποιήθηκαν ήταν κυρίως αληθινοί σιδηροδρομικοί υπάλληλοι ή μέλη της αντίστασης, ενώ τα γυρίσματα έγιναν σε πραγματικά σκηνικά χρησιμοποιώντας αυθεντικά τρένα της εποχής.

High Noon (1952)

Το Τρένο θα Σφυρίξει 3 Φορές

Ο Gary Cooper ίσως στον καλύτερο ρόλο της καριέρας του (Όσκαρ Ερμηνείας) είναι ο σερίφης Γουίλ Κέιν που αφού παραιτείται από το αξίωμα του  για να παντρευτεί την αγαπημένη του (Grace Kelly), ετοιμάζεται να φύγει μαζί της. Όμως η πληροφορία ότι μια συμμορία με επικεφαλής έναν κατάδικο που είχε συλλάβει παλιά έρχεται στην πόλη με το μεσημεριανό τρένο για να τον εκδικηθεί, τον αναγκάζει να γυρίσει πίσω και να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο μόνος του, αφού κανένας δεν τολμά να τον βοηθήσει. Αριστουργηματικό αντιηρωικό γουέστερν του Fred Zinnemann, όπου ο φιλμικός χρόνος σχεδόν συμπίπτει με τον πραγματικό, δίχασε την κοινή γνώμη στις ΗΠΑ αφού θεωρήθηκε ότι σε δεύτερο επίπεδο σχολίαζε αρνητικά τις διώξεις του μακαρθισμού. Παρ’ ότι η ενεργή συμμετοχή του τρένου είναι περιορισμένη σε σχέση με άλλα γουέστερν, αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή του φιλμ με το σασπένς που προκαλεί η αναμονή της άφιξης του. Η στιγμή της τελικής μάχης άλλωστε προαναγγέλεται από το σφύριγμα του τρένου που φτάνει στο σταθμό.

The Narrow Margin (1952)             

Το Εξπρές του Σικάγου

Ο ντετέκτιβ Μπράουν και ο συνεργάτης του ταξιδεύουν στο Σικάγο με αποστολή να μεταφέρουν με τρένο στο Λος Άντζελες τη χήρα ενός νονού της μαφίας για να καταθέσει στο Ανώτατο Δικαστήριο. Παρ’ ότι ο συνεργάτης του σκοτώνεται σε ανταλλαγή πυροβολισμών με τους δολοφόνους της Μαφίας πριν προλάβουν να φτάσουν στο σταθμό, ο Μπράουν καταφέρνει να ανέβει μαζί με τη μάρτυρα στο τρένο. Εκεί όμως ανακαλύπτει ότι οι γκάνγκστερ τον έχουν ακολουθήσει … Σχετικά άγνωστο φιλμ-νουάρ του Richard Fleischer με δευτεροκλασάτους πρωταγωνιστές , που όμως εντυπωσιάζει με την πλοκή και το σφιχτοδεμένο σενάριο του. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει να δημιουργήσει μια αποπνικτική ατμόσφαιρα στους κλειστούς χώρους του τρένου αυξάνοντας προοδευτικά την ένταση και το σασπένς. Θεωρήθηκε πρότυπο b-movie για την εποχή του, ενώ  το ριμέικ του 1990 με τον Gene Hackman και την Anne Archer είχε σαφώς μικρότερη επιτυχία.

The Train (1964)

Το Τρένο

Στο κατεχόμενο Παρίσι του 1944 οι Γερμανοί συγκεντρώνουν σε ένα τρένο πολλά έργα τέχνης  που αφαίρεσαν από τα μουσεία της πόλης, με σκοπό να τα μεταφέρουν στη Γερμανία. Κάποια μέλη της Γαλλικής αντίστασης μεταξύ των οποίων και ο Burt Lancaster, προσπαθούν να καθυστερήσουν την αναχώρηση του τρένου ώσπου οι συμμαχικές δυνάμεις να φτάσουν στο Παρίσι… Αντλώντας υλικό από την αληθινή ιστορία του τρένου 40.044 που εξελίχθηκε τον Αύγουστο του 1944 έξω από το Παρίσι, ο John Frankenheimer (αφού στην αρχή των γυρισμάτων αντικατέστησε τον Arthur Penn στην καρέκλα του σκηνοθέτη, ο οποίος ήθελε να κάνει μια χαμηλών τόνων ταινία με έμφαση στην αγάπη του πρωταγωνιστή για την τέχνη που τον οδηγεί να ρισκάρει τη ζωή του γι αυτήν) δημιουργεί μια γνήσια ταινία δράσης σκηνοθετώντας με νεύρο και ένταση, παράλληλα όμως προσπαθεί να δώσει απάντηση στο ηθικό δίλημμα που προκύπτει, αν δηλαδή η ανθρώπινη ζωή είναι πιο σημαντική από την πολιτιστική κληρονομιά ενός έθνους.

Von Ryan’s Express (1965)

Το Εξπρές του φον Ράϊαν

Στην Ιταλία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Frank Sinatra είναι ένας αμερικανός πιλότος που αφού το αεροπλάνο του καταρρίπτεται, οδηγείται σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης  κυρίως Βρετανών αιχμαλώτων, με απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης. Αφού μετά από πολλές προσπάθειες καταφέρνει να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους, τους οδηγεί σε μια παράτολμη απόδραση,  καταλαμβάνοντας το τρένο που τους μεταφέρει στην Αυστρία και οδηγώντας το στην ουδέτερη Ελβετία…  Χορταστική πολεμική περιπέτεια του Mark Robson, απ’ αυτές που μόνο το Χόλιγουντ ήξερε να παράγει, με πολλές θεαματικές σκηνές, το Frank Sinatra σε μεγάλα κέφια και σε πρώτη εμφάνιση τη γνωστή Raffaella Carrà. Πρωτότυπο και εντυπωσιακό για την εποχή του το εύρημα της κλοπής του τρένου ανατρέπει τις ισορροπίες, αφού το ταξίδι προς το θάνατο μετατρέπεται σε ταξίδι προς τη νίκη και την ελευθερία.

Ostře Sledované Vlaky (1966)

Ο Άνθρωπος που Έβλεπε τα Τρένα να Περνούν

Βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Bohumil Hrabal, η ταινία που αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Jiří Menzel, είναι ουσιαστικά μια ταινία ενηλικίωσης, που εξελίσσεται στο μουντό περιβάλλον ενός επαρχιακού σιδηροδρομικού σταθμού στη Βοημία κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Ο Μίλος ένας ονειροπόλος νεαρός που πιάνει δουλειά σαν φύλακας στο σταθμό, αρέσκεται στο να παρατηρεί από κοντά τα τρένα που έρχονται και φεύγουν κουβαλώντας τα όνειρα του και ξεκινά για το δικό του ταξίδι ενηλικίωσης και σεξουαλικής αφύπνισης που τον οδηγεί τελικά σε μια ηρωική πράξη κατά των Γερμανών κατακτητών. Έρωτας, όνειρα, ποίηση και μια ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά σε μια ταινία από αυτές που καθόρισαν την αισθητική του τσεχοσλοβάκικου νέου κύματος  και είχε μεγάλη απήχηση στο εξωτερικό, αφού βραβεύτηκε και  με το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας το 1968.

The Taking of Pelham One Two Three (1974)

Ώρα 1:23, Πανικός στο Μετρό της Νέας Υόρκης

Τέσσερις βαριά οπλισμένοι άντρες με κωδικά ονόματα (Mr.Green, Mr.Grey, Mr.Blue, Mr.Brown – από εδώ προφανώς εμπνεύστηκε και ο Tarantino τα ονόματα των ηρώων του Reservoir Dogs) καταλαμβάνουν ένα τρένο  στον υπόγειο της Νέας Υόρκης, κρατούν 17 ομήρους και ζητούν από τις αρχές να τους δοθούν λύτρα 1.000.000 δολαρίων μέσα σε μια ώρα… Ο κατά βάση τηλεοπτικός σκηνοθέτης Joseph Sargent έχοντας στα χέρια του ένα δυνατό καστ (Walter Matthau, Robert Shaw, Martin Balsam) παραδίδει μια κλασική 70s περιπέτεια με σωστές δόσεις σασπένς αλλά και χιούμορ. Το τρένο εδώ δεν ταξιδεύει περνώντας βουνά και πεδιάδες, αλλά είναι εγκλωβισμένο στις δαιδαλώδεις στοές του υπόγειου της Νέας Υόρκης. Το ριμέικ της ταινίας (2009) από τον Tony Scott με τους Denzel Washington και John Travolta θεωρήθηκε (ως συνήθως) κατώτερο του πρωτότυπου.

Murder on the Orient Express (1974)

Έγκλημα Στο Οριάν Εξπρές

Το 1935, ο Ηρακλής Πουαρό, μετά από τη διαλεύκανση ενός εγκλήματος στη Μέση Ανατολή, επιβιβάζεται στο Οριάν Εξπρές στην Κωνσταντινούπολη. Ένας Αμερικανός επιχειρηματίας  τον πλησιάζει και του ζητά τη βοήθεια του σχετικά με κάποιες απειλές που δέχεται, αλλά ο Πουαρό απορρίπτει την υπόθεση ως μη ενδιαφέρουσα. Παρ’ όλα αυτά, όταν το τρένο ακινητοποιείται κάπου στα Βαλκάνια λόγω χιονόπτωσης, ο επιχειρηματίας  βρίσκεται δολοφονημένος στην καμπίνα του…  Ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα της Agatha Christie πέφτει στα κατάλληλα χέρια, καθώς ο Sidney Lumet με πολύ κέφι και ταλέντο παραδίδει ίσως την καλύτερη μεταφορά έργου της στο σινεμά, βασισμένος σε ένα all-star καστ με τον Albert Finney στο ρόλο του Πουαρό και τους Ingrid Bergman, Lauren Bacall, Sean Connery, Anthony Perkins κλπ. να προσθέτουν λάμψη και ακτινοβολία, στο εκπληκτικό φυσικά σενάριο, αλλά πάνω απ’ όλα στο επιβλητικό και κοσμοπολίτικο περιβάλλον του Οριάν Εξπρές, ενός μυθικού τρένου με το οποίο ο καθένας μας θα ήθελε κάποτε να ταξιδέψει…  

    

The Cassandra Crossing (1976)

Το Πέρασμα της Κασσάνδρας

Σε ένα υπερπολυτελές τρένο που ταξιδεύει από τη Γενεύη στη Στοκχόλμη, επιβιβάζεται -για να ξεφύγει από την αστυνομία- ένας τρομοκράτης  προσβεβλημένος από ένα θανατηφόρο ιό. Οι αρχές αποφασίζουν να οδηγήσουν το τρένο προς ένα παλιό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Πολωνία, φοβούμενοι την εξάπλωση του ιού. Για να φτάσει όμως εκεί το τρένο πρέπει να διασχίσει μια παλιά παροπλισμένη γέφυρα, γνωστή ως το πέρασμα της Κασσάνδρας… Ευρωπαϊκή συμπαραγωγή της Τσινετσιτά με all-star καστ (Sophia Loren, Richard Harris, Ava Gardner, Martin Sheen, Burt Lancaster, Ingrid Thulin κλπ) και σκηνοθεσία του George P.Cosmatos, στα πρότυπα των αμερικανικών ταινιών καταστροφής που ήταν της μόδας στα 70s, με ορισμένες εντυπωσιακές σκηνές και αρκετό σασπένς, που δεν γνώρισε όμως ιδιαίτερη επιτυχία στην εποχή της, κυρίως λόγω του αφελούς και προχειρογραμμένου σεναρίου της.

Silver Streak (1976)

Το Ασημένιο Τρένο

Σ’ ένα τρένο που ονομάζεται Silver Streak και ταξιδεύει από το Λος Άντζελες στο Σικάγο, o Τζορτζ γνωρίζει τη Χίλι. Τα προβλήματα αρχίζουν όταν ο Τζορτζ βλέπει ένα ανθρώπινο σώμα να πέφτει έξω από το παράθυρο του τρένου, το οποίο αργότερα ανακαλύπτει ότι ανήκε στο αφεντικό της Χίλι. Κυνηγημένος από τους δολοφόνους και ανεβοκατεβαίνοντας με διάφορους τρόπους στο τρένο, ο Τζορτζ θα προσπαθήσει να σώσει τη Χίλι, με τη βοήθεια ενός κλέφτη που απελευθερώνει όταν κλέβει ένα περιπολικό…  Ο Arthur Hiller σκηνοθετεί για πρώτη φορά το μετέπειτα θρυλικό ζευγάρι Gene Wilder-Richard Pryor σε μια θεότρελη μαύρη κωμωδία παρεξηγήσεων με -πολλές φορές χοντροκομμένο- χιούμορ αλλά και μεγάλες δόσεις σασπένς  και πολλές κινηματογραφοφιλικές αναφορές ιδιαίτερα στον Άλφρεντ Χίτσκοκ. Η ταινία σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία, ενώ αξιοσημείωτο είναι και το θαυμάσιο soundtrack του Henry Mancini.

Runaway Train (1985)

Το Τρένο της Μεγάλης Φυγής

Αφού δραπετεύουν από μια φυλακή υψίστης ασφαλείας στην Αλάσκα ο σκληροτράχηλος και αδίστακτος Μάνι και ο νεότερος και μάλλον αφελής Μπακ, βρίσκουν καταφύγιο σε ένα τρένο γεμάτο με χημικά. Όταν ο μηχανοδηγός του τρένου πεθαίνει από καρδιακή ανακοπή, οι δυο δραπέτες βρίσκονται μόνοι στο τρένο μαζί με μια γυναίκα, ενώ το τρένο τρέχει ακυβέρνητο προς το άγνωστο και η αστυνομία τους πλησιάζει… Σαφώς η καλύτερη στιγμή του Andrei Konchalovsky, βασισμένη σε ένα παλιό  σενάριο του Akira Kurosawa που ο ίδιος δεν κατάφερε να μεταφέρει στο πανί, η ταινία είναι μια καταιγιστική περιπέτεια που κόβει την ανάσα με το σασπένς και τον ιλιγγιώδη ρυθμό της, αλλά ταυτόχρονα και ένα βαθυστόχαστο φιλοσοφικό δοκίμιο, που στο πρόσωπο του εκπληκτικού Jon Voight προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε διαχρονικά πανανθρώπινα διλήμματα.

 The Polar Express (2004)

Το Πολικό Εξπρές

Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1956 ένα αγοράκι προσπαθεί να βρει αποδείξεις για την ύπαρξη του Αι Βασίλη. Όταν ακούει περίεργους θορύβους στην αυλή, ανακαλύπτει ότι έξω από το σπίτι του βρίσκεται ένα μαγικό τρένο, το Polar Express. Ο εισπράκτορας τον πληροφορεί ότι μπορεί αν θέλει να ταξιδέψει με το τρένο που κατευθύνεται στο Βόρειο Πόλο, την πατρίδα του Αι Βασίλη. Ο μικρός ανεβαίνει στο τρένο και η περιπέτεια αρχίζει… Βασισμένο σε ένα παιδικό παραμύθι και σε σκηνοθεσία του Robert Zemeckis, το Πολικό Εξπρές παρ’ ότι είναι ουσιαστικά μια ταινία κινουμένων σχεδίων, καταφέρνει να ενσωματώσει πρόσωπα και κινήσεις πραγματικών ηθοποιών με την καινοτόμο τεχνική motion capture technology, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει ο Tom Hanks που εμφανίζεται σε 6 διαφορετικούς ρόλους. Παρά τη μέτρια υποδοχή από τους κριτικούς, το Πολικό Εξπρές παραμένει ένα μαγικό ταξίδι για τα παιδιά που εξάπτει τη φαντασία και τις αισθήσεις τους και ταυτόχρονα η ιδανική χριστουγεννιάτικη οικογενειακή ταινία.

Tickets (2005)

Εισιτήρια

Σπονδυλωτή ταινία που πέρασε μάλλον απαρατήρητη παρ’ ότι υπογράφεται από τρεις πολύ σημαντικούς δημιουργούς του καιρού μας, τους Ermano Olmi, Abbas Kiarostami και Ken Loach. Σ’ ένα τρένο με προορισμό τη Ρώμη συνταξιδεύουν ένας μεσόκοπος καθηγητής που προσπαθεί να στείλει ένα ερωτικό μήνυμα στην όμορφη νέα συνεργάτιδα του, μια δύστροπη χήρα που καταπιέζει ανελέητα τον νεαρό βοηθό της, μια οικογένεια Αλβανών λαθρομεταναστών και τρεις Σκωτσέζοι οπαδοί της Σέλτικ που πηγαίνουν στη Ρώμη για να παρακολουθήσουν ένα ποδοσφαιρικό αγώνα, ετερόκλητοι χαρακτήρες από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες-τάξεις,  που το μόνο που τους συνδέει είναι η θέληση να φτάσουν στον προορισμό τους. Ένα χαμηλόφωνο ουμανιστικό σχόλιο για την απαγορευμένη ερωτική επιθυμία, την ανάγκη για ανθρώπινη επαφή, το ρατσισμό, την ξενοφοβία, αλλά πάνω απ’ όλα για τις κοινωνικές - ταξικές διαφορές που συντηρούνται ακόμα και στο κλειστό περιβάλλον ενός τρένου, μιας μικρογραφίας της σύγχρονης κοινωνίας εν κινήσει.

The Darjeeling Limited (2007)

Ταξίδι στο Darjeeling

Darjeeling Limited είναι το όνομα του τρένου πάνω στο οποίο συναντιούνται τρία αδέρφια ένα χρόνο μετά το θάνατο του πατέρα τους, με πρωτοβουλία του μεγαλύτερου αδερφού Φράνσις, για ένα ταξίδι το οποίο θεωρεί ότι θα βοηθήσει να αποκαταστήσουν τις διαταραγμένες σχέσεις τους. Ο Φράνσις μόλις έχει επιβιώσει από ένα ατύχημα με μοτοσικλέτα, ο Πίτερ προσπαθεί να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι θα γίνει πατέρας, ενώ ο Τζακ προσπαθεί να συνέλθει από έναν επώδυνο χωρισμό… Ο Wes Anderson μας προσκαλεί για ένα ταξίδι με τρένο στο ιδιόμορφο -σχεδόν σουρεαλιστικό- σύμπαν του, όπου είναι παρόντες όλοι οι αλλόκοτοι χαρακτήρες των προηγούμενων ταινιών του, απλώς το σκηνικό μεταφέρεται αυτή τη φορά στην αχανή και εξωτική Ινδία. Ο τελικός σκοπός των περιπλανήσεων  των τριών αδερφών βέβαια είναι να συναντήσουν τη μητέρα τους που είναι μοναχή κάπου στα Ιμαλάϊα, αλλά για τον Anderson σημασία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός: ένα ταξίδι προς την αυτογνωσία, την ελευθερία και την πνευματική ολοκλήρωση.

Transsiberian (2008)

Υπερσιβηρικός

Ο Ρόι και η Τζέσι, ένα ζευγάρι Αμερικανών που ο γάμος τους περνάει κρίση, αποφασίζουν να ταξιδέψουν από το Πεκίνο προς τη Μόσχα με τον Υπερσιβηρικό, προσπαθώντας να ανανεώσουν τη σχέση τους. Το ταξίδι τους όμως θα μετατραπεί σε εφιάλτη όταν θα συναντήσουν στο τρένο τον Κάρλος και την Άμπι, που κάνουν την ίδια διαδρομή και δείχνουν υπερβολικά φιλικοί απέναντι τους, αλλά έχουν άλλους σκοπούς… Σ’ αυτό το χιτσκοκικών καταβολών θρίλερ του Brad Anderson, που ακολουθεί πιστά το μοντέλο “αθώος μπλέκεται κατά λάθος…”, η αγωνία και το σασπένς χτίζονται προοδευτικά με φόντο το μεγαλοπρεπές τρένο και το χιονισμένο σκηνικό. Πάντως όλα θα μπορούσαν να λειτουργούν καλύτερα αν το καστ ήταν διαφορετικό, αφού οι ερμηνείες των Woody Harrelson, Emily Mortimer ακόμα και του Ben Kingsley είναι το αδύναμο σημείο του φιλμ. Παρ’ όλα αυτά η ταινία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα της ιδιαίτερης ατμόσφαιρας που μπορεί να δημιουργηθεί μέσα σε ένα τρένο…