Hitchcock

Χίτσκοκ χωρίς… "σασπένς"

2012, USA, 98 min

Ελληνικός Τίτλος: Χίτσκοκ

Σκηνοθεσία: Sacha Gervasi/Σενάριο: John J.McLaughlin/Παίζουν: Anthony Hopkins, Helen Mirren, Scarlett Johansson, Danny Huston, Toni Collette, Jessica Biel, James D’Arcy, Michael Wincott

Στα 1959, στα 60 του χρόνια και μετά την επιτυχία του North by Northwest, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ πάσχει από έλλειψη δημιουργικής έμπνευσης. Ψάχνοντας απεγνωσμένα ένα πρωτότυπο σενάριο για τη νέα του ταινία, εντυπωσιάζεται από το βιβλίο του Robert Bloch Ψυχώ, βασισμένο στην πραγματική ιστορία του serial killer του Ουισκόνσιν Ed Gein και αποφασίζει παρά τις αντιρρήσεις του στενού του περιβάλλοντος καθώς και των χρηματοδοτών του να το μεταφέρει στον κινηματογράφο… Στο πλευρό του στέκεται μόνο η γυναίκα του και στενή του συνεργάτης Άλμα Ρέβιλ…

Μια ταινία για το Χίτσκοκ λοιπόν… ή μάλλον μια ταινία για το πώς ο Χίτσκοκ γύρισε το Ψυχώ… Το project έμοιαζε από την αρχή πολλά υποσχόμενο…. Ένα θέμα που σίγουρα ιντριγκάρει κάθε κινηματογραφόφιλο, μια πολυσχιδής προσωπικότητα όπως ο Χίτσκοκ και τελικά το ίδιο το Psycho, μια ταινία-θρύλος, σταθμός στα χρονικά του παγκόσμιου κινηματογράφου.Ο Sacha Gervasi όμως, στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, αποτυγχάνει οικτρά να ζωντανέψει όλο αυτό το γαργαλιστικό υλικό στην οθόνη. Ο Gervasi προφανώς δεν ήθελε να κάνει ένα making of του Ψυχώ, αλλά δεν ήθελε επίσης να κάνει μια αμιγώς βιογραφική ταινία για το Χίτσκοκ. Έφτιαξε λοιπόν τελικά ένα τηλεοπτικής αισθητικής, αδιάφορο οικογενειακό δράμα (!) στο οποίο τον πρώτο ρόλο παίζει η κρίση στο γάμο του Άλφρεντ και της Άλμα, αφού η Άλμα κουρασμένη από τον ιδιόμορφο και δύσκολο χαρακτήρα του συζύγου της δείχνει να βρίσκει ενδιαφέρον στην παρέα ενός μέτριου συγγραφέα. Ο Χίτσκοκ δε, παρουσιάζεται ώρες ώρες σαν ένα άβουλο και ανασφαλές κακομαθημένο παιδί  που δεν μπορεί να πάρει ούτε μια κρίσιμη απόφαση χωρίς την παρέμβαση της γυναίκας του (χαρακτηριστική η σκηνή όπου η Άλμα καθοδηγεί το συνεργείο για το γύρισμα της περίφημης σκηνής της δολοφονίας του Άρμπογκαστ). Ο χαρακτήρας της Άλμα υπερτονίζεται σε τέτοιο βαθμό, που φτάνει τελικά να επισκιάζει την υποτιθέμενη μεγαλοφυΐα του Χίτσκοκ. 

Σε δεύτερο πλάνο, αποσπασματικά και εντελώς ανέμπνευστα, παρακολουθούμε σκόρπιες σκηνές από το γύρισμα του Ψυχώ, διανθισμένες με κουτσομπολίστικες αναφορές στις σχέσεις του Χίτσκοκ με τους ηθοποιούς του (ο Χίτσκοκ εμφανίζεται να εκμεταλλεύεται την ομοφυλοφιλία του Άντονι Πέρκινς και τη σχέση του με τη μητέρα του για να αποσπάσει από τον ηθοποιό μια καλύτερη ερμηνεία, ενώ η πολυθρύλητη σχέση του με τις πρωταγωνίστριες του εξαντλείται στην παρουσία κάποιων φωτογραφιών πάνω στο γραφείο του και μια τρύπα στον τοίχο του καμαρινιού του, από την οποία τις παρακολουθεί να ξεντύνονται). Τέλος δεν μπορεί κανείς να μη σχολιάσει τα επιπέδου σχολικής ταινίας τρικ που χρησιμοποιεί ο Gervasi: Σε κάποιες στιγμές έντασης μεταξύ των δυο πρωταγωνιστών, προσπαθεί εντελώς αδέξια να δημιουργήσει σασπένς (γιατί άραγε;). Στα γυρίσματα της σκηνής του μπάνιου, ο Χίτσκοκ παίρνει τη θέση του δολοφόνου και φαντάζεται ότι σκοτώνει διάφορους, από τους παραγωγούς  του μέχρι τον πιθανό εραστή της γυναίκας του (…). Στην τελευταία σκηνή του φιλμ, ένα κοράκι κάθεται στον ώμο του- προβλέψιμη και ανούσια αναφορά στην επόμενη ταινία του. Και το χειρότερο απ’ όλα, οι ισχυρές ψυχαναλυτικές επιρροές στο έργο του παρουσιάζονται σχεδόν μόνο μέσω ενός εντελώς άστοχου και κακόγουστου ευρήματος,  που θέλει το  Χίτσκοκ να συνδιαλέγεται ενίοτε με τον πραγματικό Εντ Γκέιν, το δολοφόνο στον οποίο βασίστηκε ο χαρακτήρας του Νόρμαν Μπέιτς.

Όπως λέει σε κάποια στιγμή της ταινίας ο ίδιος ο Χίτσκοκ, τα πράγματα είναι πολύ απλά: η ταινία γεννήθηκε νεκρή…

Ο Anthony Hopkins είναι τόσο πολύ παραμορφωμένος από το προσθετικό μακιγιάζ (παρ’ όλα αυτά τελικά δεν μοιάζει καθόλου στο Χιτς), που δυσκολεύεται να εκφραστεί και να ζωντανέψει τον εκρηκτικό χαρακτήρα που υποδύεται … περιορίζεται λοιπόν σε μια αδιάφορη μίμηση ομιλίας και κινήσεων του Χίτσκοκ. Η μόνη σκηνή που ξεδιπλώνει το ταλέντο του (και μοναδική εμπνευσμένη σκηνή  της ταινίας), είναι η σκηνή του θεάτρου, όπου ο Χίτσκοκ προβλέπει και καθοδηγεί τις αντιδράσεις των θεατών σαν διευθυντής μιας αόρατης ορχήστρας. Εξαιρετική ως συνήθως η Helen Mirren, καταφέρνει να μετατοπίσει το ενδιαφέρον του φιλμ πάνω της. Η Scarlett Johansson και η Jessica Biel αποτελούν εμπνευσμένες επιλογές στους ρόλους των Τζάνετ Λι και Βέρα Μάιλς αντίστοιχα, ενώ εντελώς ανεκμετάλλευτη περνάει η φυσιογνωμική ομοιότητα του James D’Arcy με τον Άντονι Πέρκινς, αφού ο πρωταγωνιστής του Ψυχώ έχει στη διάθεση του με το ζόρι δυο-τρία  λεπτά φιλμικού χρόνου.

Ιδιοφυής αλλά και ανασφαλής, τελειομανής, πρωτοπόρος αλλά και ματαιόδοξος, σκοτεινός  και εμμονοληπτικός αλλά με βιτριολικό χιούμορ, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του σινεμά, άξιζε σίγουρα καλύτερης τύχης απ’ αυτήν τη χλιαρή και επιφανειακή απεικόνιση της πιο ριζοσπαστικής περιόδου της ζωής και της καριέρας του. 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ρηχή και τελικά αδιάφορη απεικόνιση μιας περιόδου της ζωής του Χίτσκοκ, που απογοητεύει και τους θαυμαστές του σκηνοθέτη, αλλά και τους θαυμαστές του Psycho.

4/10