The Angels' Share

Το μερίδιο των ...απόκληρων

2012, UK/France/Belgium/Italy, 101 min

Ελληνικός Τίτλος: Το Μερίδιο των Αγγέλων

Σκηνοθεσία: Ken Loach/Σενάριο: Paul Laverty/Παίζουν: Paul Brannigan, John Henshaw, Gary Maitland, Jasmine Riggins, William Ruane, Siobhan Reilly, Roger Allam

Ο Ρόμπι, νεαρός άνεργος μικροαπατεώνας και μέλλων πατέρας γλιτώνει παρά τρίχα τη φυλακή και καταδικάζεται σε προσφορά κοινωνικής εργασίας. Στο νέο του περιβάλλον αναπτύσσει μια ειλικρινή φιλία με τη Μο, τον Άλμπερτ και το Ρίνο, ανθρώπους που όπως αυτός δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, λόγω   του φορτωμένου ποινικού τους μητρώου. Το πατρικό ενδιαφέρον του Χάρι, επιτηρητή του στο χώρο εργασίας , που τον μυεί στο χώρο της γευσιγνωσίας του ουίσκι, αλλά και η γέννηση του γιού του, θα τον οδηγήσουν να αναθεωρήσει τις απόψεις του για τη ζωή και να προσπαθήσει για ένα καλύτερο μέλλον.

Η νέα ταινία του 76χρονου Ken Loach είναι μια ευχάριστη έκπληξη… Ο στρατευμένος αριστερός άγγλος δημιουργός, αφήνει στην άκρη τα μεγαλεπήβολα (και όχι ιδιαίτερα πετυχημένα) σχέδια τύπου Route Irish και αποφασίζει να διηγηθεί πάλι μια απλή ιστορία που μας μεταφέρει στα highlands της Σκωτίας, με μια ματιά πιο ανάλαφρη και αισιόδοξη, αλλά εξίσου διεισδυτική με το παρελθόν. Το χιούμορ αυτή τη φορά είναι βασικό συστατικό στο μίγμα που φτιάχνει, όχι όμως για να δημιουργήσει  μια ξεκαρδιστική κωμωδία, αλλά ένα γλυκόπικρο υπερ-ρεαλιστικό παραμύθι. Η εισαγωγική σκηνή της ταινίας στο δικαστήριο της Γλασκώβης, όπου διάφοροι φτωχοδιάβολοι δικάζονται και καταδικάζονται για ασήμαντα μικροαδικήματα, από τη μια προκαλεί το γέλιο, από την άλλη όμως είναι ένα ολοκληρωμένο καυστικό σχόλιο για την κατάσταση των νέων ανθρώπων της εργατικής τάξης στην αγγλική επαρχία. Η προβληματική του Loach βέβαια, ήταν και παραμένει αριστερή με την ευρεία έννοια. Οι νέοι άνθρωποι εγκλωβισμένοι στο κοινωνικό-ταξικό στάτους, την ανέχεια και την ανεργία,  μεγαλώνουν χωρίς στόχους και όραμα, άγονται και φέρονται από τις καταστάσεις,  χωρίς να μπορούν -ή να ξέρουν πώς- να αντιδράσουν. Μόνο λίγοι θα τα καταφέρουν (?) και μόνο αν μπορέσουν να αντλήσουν δύναμη από κάποιο κομβικό συμβάν στη ζωή τους, όπως η γέννηση ενός παιδιού. Η σκηνή της συνάντησης του Ρόμπι με το θύμα του, που σημασιοδοτεί την ολοκληρωτική μεταστροφή του είναι πραγματικά συγκλονιστική. Ο Ρόμπι συντετριμμένος θα ορκιστεί στη συνέχεια στο νεογέννητο παιδί του ότι θα αλλάξει ζωή.   

Από εκεί και πέρα τα πράγματα παίρνουν το δρόμο τους. Η μύηση στη γευσιγνωσία του ουίσκι, η συνειδητοποίηση  του ταλέντου του, η περιπλάνηση στα σκωτσέζικα highlands και το στήσιμο μιας έξυπνης κομπίνας που θα αποφέρει στην παρέα ένα σεβαστό χρηματικό ποσό και στο Ρόμπι μια μόνιμη δουλειά, οδηγούν το παραμύθι στο προδιαγεγραμμένο happy end.  Ίσως εδώ να εντοπίζεται και το μοναδικό μειονέκτημα της ταινίας, αφού στο δεύτερο μέρος της  χαλαρώνει λίγο σεναριακά, ενώ η τελική έκβαση είναι προβλέψιμη και αναμενόμενη. Ο Paul Brannigan στην πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο, πετυχαίνει μια εξαιρετική ερμηνεία στο ρόλο του Ρόμπι. Εξίσου καλοί και οι υπόλοιποι (κυρίως άπειροι) ηθοποιοί  που με την καθοδήγηση του Ken Loach δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους.

Το μερίδιο των αγγέλων (angels’ share) είναι το 2% του οινοπνεύματος που εξατμίζεται μυστηριωδώς κάθε χρόνο από κάθε κλειστό βαρέλι όπου ωριμάζει το ουίσκι, όπως λέει στους ήρωες της ταινίας η ξεναγός σε κάποιο αποστακτήριο. Όπως πολύ εύστοχα αναφέρει κάποιος κριτικός κινηματογράφου, ίσως το ποσοστό αυτό να αντιστοιχεί στις ελάχιστες από τις πολλές χαμένες ψυχές της σημερινής κοινωνίας, που αποφασίζουν και κατορθώνουν τελικά να αλλάξουν τη μοίρα τους. Ο Ken Loach που αγκάλιασε τρυφερά αυτούς τους ανθρώπους σε όλη τη ζωή του, ξέρει καλά ότι η διαδικασία αυτή είναι δύσκολη και επώδυνη, σαν την ωρίμανση ενός σπάνιου malt ουίσκι.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Βαθιά ανθρώπινο και αισιόδοξο-feelgood παραμύθι σε συνδυασμό με τον γνωστό κοινωνικό ρεαλισμό του Ken Loach.

8/10