Los Amantes Pasajeros

Ότι φάμε, ότι πιούμε…

Ελληνικός Τίτλος: Δεν Κρατιέμαι

2013, Spain, 95 min

Σκηνοθέτης: Pedro Almodóvar /Σενάριο: Pedro Almodóvar /Παίζουν: Javier Cámara, Cecilia Roth, Peppa Charro, Carlos Areces, Raúl Arévalo, Guillermo Toledo, Hugo Silva, Paz Vega, Antonio de la Torre, Antonio Banderas, Penélope Cruz

Ένα αεροπλάνο απογειώνεται από τη Μαδρίτη με προορισμό το Μεξικό. Λίγο μετά, ο κυβερνήτης ανακαλύπτει ένα πρόβλημα στο σύστημα προσγείωσης που τον αναγκάζει να πετά άσκοπα, μέχρι να βρει ελεύθερη πίστα για να επιχειρήσει να προσγειωθεί. Ενώ οι επιβάτες της οικονομικής θέσης κοιμούνται ναρκωμένοι από το πλήρωμα για την αποφυγή πανικού, οι επιβάτες της Α’ θέσης μαθαίνουν τα καθέκαστα και πανικοβάλλονται στην ιδέα του θανάτου, κάτι που τους εξωθεί σταδιακά σε πολύ προσωπικές αποκαλύψεις. Την ίδια ώρα το πλήρωμα και ιδιαίτερα τρεις gay φροντιστές αέρος, προσπαθούν να τους καθησυχάσουν, επιλέγοντας αμφιλεγόμενες μεθόδους για να το πετύχουν…

Η νέα ταινία του Pedro Almodóvar είναι μια κωμωδία από τα παλιά… Ο διάσημος ισπανός σκηνοθέτης που μας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια σε σκοτεινά υπαρξιακά δράματα -μεταξύ των οποίων και κάποιες από τις καλύτερες ταινίες της καριέρας του (Όλα για τη μητέρα μου, Μίλα της, Γύρνα πίσω, Το δέρμα που κατοικώ), επιστρέφει στο κλίμα των ταινιών της  πρώιμης περιόδου του (Ο νόμος του πόθου, Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης), συστήνοντας μας σε ένα θίασο από αντισυμβατικούς, σουρεαλιστικούς χαρακτήρες που φτάνουν στα άκρα λόγω του εγκλωβισμού τους σ’ ένα αεροπλάνο που κινδυνεύει.

Το μενού έχει απ’ όλα: ένας απατεώνας τραπεζίτης που προσπαθεί να διαφύγει από τη χώρα μετά την αποκάλυψη της εμπλοκής του σε ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, ένας παρηκμασμένος ηθοποιός που πηγαίνει στο Μεξικό για να παίξει σε μια σαπουνόπερα, μια νευρωτική dominatrix (αφέντρα επί το λαϊκότερον) που διατείνεται ότι έχει στην κατοχή της αποκαλυπτικά βίντεο όλων των υψηλά ιστάμενων προσώπων της ισπανικής κοινωνίας και πάσχει από μανία καταδιώξεως, ένας πληρωμένος δολοφόνος που δουλεύει για τη μεξικάνικη μαφία, μια παρθένα μέντιουμ που αισθάνεται ότι ήρθε η ώρα να χάσει την παρθενιά της και ταυτόχρονα “μυρίζει το θάνατο”, ένα νιόπαντρο ζευγάρι με πολλά σεξουαλικά απωθημένα… και μαζί τους τα μέλη του πληρώματος, ένα τρίο από έξαλλους gay φροντιστές αέρος με καλλιτεχνικές ανησυχίες, ο bi κυβερνήτης που έχει σχέση με τον έναν από τους φροντιστές και ο πιο συντηρητικός συγκυβερνήτης που ψάχνει τη σεξουαλική του ταυτότητα. Όλοι αυτοί οι εξωφρενικοί χαρακτήρες, με αφορμή την πιθανή πτώση του αεροπλάνου και το θανάσιμο κίνδυνο που παραμονεύει, προβαίνουν σε προσωπικές αποκαλύψεις, εξωτερικεύουν ανομολόγητους πόθους και επιθυμίες, εκφράζουν γνήσια συναισθήματα και τελικά αναθεωρούν την προηγούμενη ζωή τους, παίρνοντας σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον τους. 

Και φυσικά επειδή έχουμε να κάνουμε με μια ταινία του Almodóvar, όλα αυτά συμβαίνουν με ιδιαίτερα απρόβλεπτο και αντισυμβατικό τρόπο. Ο Almodóvar μετατρέπει το σαλόνι της business class του αεροπλάνου σε μια ιπτάμενη ντίσκο, όπου συμβαίνουν πολλά και διάφορα: ναρκωτικά κυκλοφορούν από χέρι σε χέρι, κοκτέιλ ανεβάζουν τη λίμπιντο, σεξουαλικά υπονοούμενα εκτοξεύονται με ποικίλους αποδέκτες, ενώ οι τρεις gay φροντιστές μετατρέπονται σε ντίσκο συγκρότημα, δίνοντας μια ξεκαρδιστική παράσταση υπό τους ήχους του I’m so excited των Pointer Sisters. Kαι όλα αυτά καταλήγουν τελικά σε ένα έξαλλο σεξ πάρτι (γράφεται και αλλιώς…), όπου οι ρόλοι είναι δυσδιάκριτοι, η σεξουαλική έκφραση ποικίλλει και το πάθος για ζωή υπερνικά κάθε ταμπού.  

Ο Almodóvar επιστρέφοντας μ’ αυτήν την ταινία στα νεανικά του χρόνια, στην εποχή των καταχρήσεων και της σεξουαλικής απελευθέρωσης, της camp αισθητικής και της gay εξτραβαγκάντζας, μας προτρέπει να τον ακολουθήσουμε, “βγαίνοντας από τη ντουλάπα” όπου πιθανώς να έχουμε εγκλωβίσει στοιχεία της προσωπικότητας μας. Ο άνθρωπος, λέει ο Almodóvar, οφείλει να απαλλαγεί απ’ όλα τα πρέπει που τον καταδυναστεύουν και συνήθως δεν τον αφορούν, να βγάλει στην επιφάνεια τον πραγματικό εαυτό του και να εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία που του παρουσιάζεται για να περάσει καλά. Σε ένα δεύτερο επίπεδο βέβαια, ο σκηνοθέτης κάνει μια αναφορά στην οικονομική κρίση που στοιχειώνει και την Ισπανία: Το αεροπλάνο είναι η Ισπανία, που δυσκολεύεται να “προσγειωθεί”, να βρει δηλαδή μια διέξοδο από τη στενωπό στην οποία βρίσκεται. Οι επιβάτες της οικονομικής θέσης που είναι ναρκωμένοι σε όλη τη διάρκεια της πτήσης, παραπέμπουν στην εργατική τάξη που κοιμάται και δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις, ενώ η άρχουσα τάξη (οι επιβάτες της Α’ θέσης) αλωνίζει χωρίς να την ελέγχει κανείς.

Όμως η εποχή που ο Almodóvar γύριζε τις “Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης” και μας κρατούσε καρφωμένους στις καρέκλες μας από τα γέλια, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Έχοντας αποκτήσει -δικαίως- εδώ και χρόνια μια θέση στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών, απολαμβάνει πλήρους καλλιτεχνικής ελευθερίας από κοινό και κριτικούς και δικαιούται σαφώς μετά από τόσα χρόνια να γυρίσει μια feelgood ταινία για να περάσει καλά κι αυτός, αλλά και οι θεατές στη χώρα του, που καταπιέζονται από τα καθημερινά τους προβλήματα. Δυστυχώς όμως αυτό το εγχείρημα μοιάζει με ανέμπνευστο πισωγύρισμα. Έχοντας πάλι μαζί του τους αγαπημένους του ηθοποιούς (ακόμα και ο Antonio Banderas και η Penélope Cruz κάνουν ένα μικρό πέρασμα), την αγαπημένη του πολύχρωμη θεματολογία και φυσικά την αναμφισβήτητη δεξιοτεχνία για να κρατήσει το ενδιαφέρον σε μια ταινία που εξελίσσεται σε περιορισμένο χώρο, αυτή τη φορά αποτυγχάνει. Όχι ότι δε γελά κανείς με τα αστεία του, αλλά όσο περνά η ώρα το επαναλαμβανόμενο και  μονοδιάστατο σεξιστικό χιούμορ πλατειάζει και κουράζει , η υστερία και η νεύρωση γίνονται αυτοσκοπός, οι συμβολισμοί  είναι χοντροκομμένοι, ενώ οι αναφορές στην οικονομική κρίση επιδερμικές και αποσπασματικές. Κούραση; Ένα μέτριο διάλειμμα σε μια μεγάλη καριέρα; Θα φανεί στο μέλλον… Πάντως για να γυρίσουμε στο παρόν, το μότο της ταινίας - πρόταση του Almodóvar προς το θεατή, συνοψίζεται πετυχημένα σε μια ελληνική λαϊκή ρήση: Ότι φάμε, ότι πιούμε κι ότι αρπάξει ο κόλος μας….

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Κουρασμένη και ανέμπνευστη επιστροφή του Almodóvar στην κωμωδία ηθών. Γελάς μεν (από ένα σημείο και μετά με το ζόρι), ξεχνάς όμως εύκολα ότι είδες βγαίνοντας από την αίθουσα.

4,5/10